Του Αθανασίου Γ. Βουδούρη,
Προέδρου Δ.Σ. Ε.Μ.Ι.Π.Η.
Ο Γεώργιος Γουδής υπήρξε µια από τις σημαντικότερες, αλλά παράλληλα και µία από τις περισσότερο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της Βέροιας, κατά την περίοδο του µεσοπολέµου και της δεκαετίας του 1940. Η ανάµιξή του στα κοινά της Βέροιας, η πολιτική και στρατιωτική του σταδιοδρομία και ο απόηχος της δράσης του, θα µπορούσαµε να υποστηρίξουµε ότι συντέλεσαν, σε µεγάλο βαθµό, στον καθορισµό και επηρεασµό του ιδεολογικού και κοινωνικοπολιτικού χαρακτήρα της πόλης για αρκετά µεγάλο χρονικό διάστηµα. Εντούτοις, οι πληροφορίες που διαθέτουµε, µέχρι σήµερα, για το πρόσωπο και τη δράση του είναι περιορισµένες, καθώς δεν έχει ακόµη µελετηθεί το µεγαλύτερο µέρος του αρχειακού υλικού που σχετίζεται µε την περίοδο της δράσης του.
Ο Γ. Γουδής, γεννήθηκε το 1902 (ή 1903) στη Βέροια όπου έµαθε τα πρώτα του γράµµατα. (1) Ο πατέρας του, Κωνσταντίνος Γκαλίτσιος, καταγόταν από το χωριό Φυτειά (Τσόρνοβο) και η µητέρα του Μαρία από το χωριό Μαρούσια. Ο Κωνσταντίνος και η Μαρία απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον Ιωάννη, την Παναγιώτα, τον Αντώνιο και τον Γεώργιο. Στο τοπικό γλωσσικό ιδίωµα της Βέροιας ο Κωνσταντίνος ονοµαζόταν «Γκουντός ή Γκουντής», από το οποίο παρήχθη στη συνέχεια το επίθετο «Γουδής», το οποίο αντικατέστησε το παλαιό επώνυµο «Γκαλίτσιος» της οικογένειας.
Τελείωσε µε πολλές στερήσεις το Δηµοτικό σχολείο και στη συνέχεια το Γυµνάσιο στη Βέροια, λόγω του θανάτου του πατέρα του (ο οποίος απεβίωσε το 1910), ενώ παράλληλα εργαζόταν στο Νηµατουργείο Βέρµιον – Σωσσίδη και σε άλλες περιστασιακές εργασίες. Το 1924, αφού ολοκλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις και εργάστηκε για ορισµένο χρονικό διάστηµα ως υπογραµµατέας του Πρωτοδικείου της Βέροιας, µετέβη στην Αθήνα για να σπουδάσει νοµικά, εργαζόµενος παράλληλα στην υπηρεσία του Φ. Δραγούµη. Στην Αθήνα µυήθηκε στο συντηρητικό πολιτικό και ιδεολογικό κλίµα της εποχής, γεγονός που είχε ως αποτέλεσµα την µεταφορά των κυρίαρχων συντηρητικών ιδεολογικών τάσεων και στη Βέροια. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του επέστεψε στη γενέτειρά του το 1929, όπου εργάστηκε ως δικηγόρος, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα πολύπλευρη κοινωνική και πολιτική δράση, καθώς και έντονα αντικοµουνιστική ρητορεία, ταγµένος στο πλευρό της συντηρητικής παράταξης. (2)
Μία από τις πρώτες ενέργειές του υπήρξε η ίδρυση της «Σχολής Στελεχών», η οποία είχε ως κύρια αποστολή την «ηθική, εθνική και θρησκευτική» διαπαιδαγώγηση της νεολαίας. Το 1932 ίδρυσε τη Χ.Ε.Ο.Β. (Χριστιανική Ένωση Ορθοδόξων Βεροίας «Απόστολος Παύλος»), στην οποία διετέλεσε πρόεδρος για σειρά ετών. Σκοπός της Χ.Ε.Ο.Β., όπως ορίζεται στο 2ο άρθρο του καταστατικού της, το οποίο επικυρώθηκε µε την υπ’ αριθµ. 321/19-10-1932 πράξη του Πρωτοδικείου Βέροιας, υπήρξε η «ηθικοθρησκευτική αναγέννησις και µόρφωσις των µελών αυτής και παραλλήλως της κοινωνίας Βερροίας». (3)
Υπήρξε, παράλληλα, ιδρυτής κατηχητικών σχολείων στην πόλη, (4) τα οποία λειτούργησαν κάτω από την επίβλεψη της θρησκευτικής αδελφότητας «Ζωή». Την ίδια περίοδο (1930) επανίδρυσε το Σώµα των Προσκόπων, το οποίο αρκετά χρόνια νωρίτερα (1918) είχε διαλυθεί (5), στελεχώνοντάς το µε µέλη της «Σχολής Στελεχών» (6). Τα κατηχητικά σχολεία λειτούργησαν για σειρά ετών στην παλαιά Μητρόπολη, η οποία παραχωρήθηκε προς το σκοπό αυτό στη Χ.Ε.Ο.Β., από τον µητροπολίτη Βεροίας Πολύκαρπο Σακελλαρόπουλο, µε το υπ. αριθµ. 701/20-06-1935 έγγραφο της µητροπόλεως. Από τις τάξεις της Χ.Ε.Ο.Β., µεταξύ άλλων, αναδείχθηκαν ο θεολόγος καθηγητής Δ. Παπαδόπουλος (7) και ο Γεώργιος Παυλίδης, µετέπειτα επίσκοπος Τριµυθούντος της Κύπρου και στη συνεχεία πρώτος Μητροπολίτης Νικαίας (Αττικής)(8).
Το 1937 πρωτοστάτησε στην ίδρυση παραρτήµατος στη Βέροια του Σωµατείου «Εθνική Εταιρεία», το οποίο τελούσε υπό την αιγίδα του Μεταξικού καθεστώτος, µε βασικό σκοπό την «εθνική» και «ηθικοθρησκευτική» κατήχηση των πολιτών της Βέροιας και την ανάπτυξη πολεµικής εναντίον του «προβλήµατος» του Κοµµουνισµού. Αρωγός στην εδραίωση και δράση της Ε.Ε. στάθηκε η µητρόπολη της Βέροιας, παρέχοντας στο Σωµατείο «υλικήν και ηθικήν συνδροµήν». Μάλιστα, ο τότε µητροπολίτης της πόλης Πολύκαρπος Σακελλαρόπουλος, µε την υπ’ αριθµ. 299/5-4-1937 επιστολή του, ζήτησε και έλαβε σχετική (έµµεση) έγκριση ενίσχυσης του Σωµατείου από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος (βλ σχετικά έγγραφα στη συνέχεια) (9).
Η «εθνικοθρησκευτική» του δράση, είχε ως αποτέλεσµα τον διορισµό του στο αξίωµα του Δηµάρχου της Βέροιας, κατά το έτος 1939, από την κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά. Ακολούθησε ο πόλεµος του 1940, οπότε αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη θέση του. Μετά την κατάρρευση του µετώπου µετέβη στη Μέση Ανατολή και εντάχθηκε στο σώµα της «Ναυτικής Δικαιοσύνης» µε το βαθµό του Υποπλοιάρχου. Μετά το 1947 επανήλθε στην Ελλάδα και υπηρέτησε ως Πρόεδρος του Ναυτοδικείου Πειραιά και Βασιλικός Επίτροπος του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου Αθηνών, από όπου το 1955 απολύθηκε µε τον βαθµό του Αντιπλοιάρχου. Υπηρέτησε, επίσης, ως Νοµάρχης στους Νοµούς Κοζάνης, Κεφαλληνίας και Θεσπρωτίας, όπου και απεβίωσε στις 10 Ιανουαρίου του 1960.
Ο Γ. Γουδής συνέγραψε δέκα περίπου µελέτες ιστορικού, κοινωνικοπολιτικού και θρησκευτικού περιεχοµένου, από τις οποίες ξεχωρίζουν κυρίως οι: «Η Ελλάς κατά τον δεύτερον παγκόσµιον πόλεµον (1939-1945)» και «Η από αµνηµονεύτων χρόνων Ελληνικότητα της Μακεδονίας». Προς τιµή του, µία από τις οδούς της Βέροιας, ονοµάστηκε οδός «Γουδή Γεωργίου» (10).
Στη συνέχεια του παρόντος σηµειώµατος, παρουσιάζουµε ορισµένα σηµαντικά στοιχεία, που αφορούν πτυχές της ζωής και της δράσης του Γ. Γουδή, τα οποία προέρχονται κυρίως από µια σπάνια έκδοση του 1950, µε τίτλο «ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΟΥΔΗ (Συνετάχθη ὑπό Ἐπιτροπῆς παλαιῶν στελεχῶν τοῦ Σώµατος Ἑλλήνων Προσκόπων), ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1950», καθώς και από άλλες αξιόλογες πηγές και δηµοσιεύµατα. Η έκδοση του 1950 (διαστ. 17,5 Χ 12,5 εκ.) πραγµατοποιήθηκε µε αφορµή το ταραγµένο µετεµφυλιακό κλίµα της περιόδου 1949 – 1951 και διανεµήθηκε στους ψηφοφόρους της πόλης, ως «προεκλογικό ενηµερωτικό φυλλάδιο», τόσο στις επικείµενες βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου του 1950, όσο και ένα χρόνο, σχεδόν, αργότερα, στις εκλογές του Σεπτεµβρίου 1951. Την έκδοση προλογίζει ο µετέπειτα βουλευτής Ηµαθίας Δ. Χατζηδηµητρίου, ο οποίος υπήρξε ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Γ. Γουδή.
Η κριτική αξιοποίηση των παρεχόµενων πληροφοριών θα µπορούσε να συµβάλει στη µελέτη τόσο της δράσης του Γ. Γουδή, όσο και της γενικότερης ιστορίας της περιόδου του Μεσοπολέµου, της δεκαετίας του 1940 και της µετεµφυλιακής Βέροιας.
Διαβάστε περισσότερα: ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ κ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΟΥΔΗ
(1) Για το βίο και τη δράση του Γ. Γουδή βλ. Νεκρολογία εις Γεώργιον Κ. Γουδήν, (Έκδοσις «Πυρσού» Βέροια), Βέροια 1960. (Ευχαριστώ τον κ. Π. Πυρινό για την παραχώρηση αντιγράφου της παραπάνω έκδοσης).
(2) π. Παναγιώτη Χαλκιά, Οδωνυµικό Βεροίας, Βέροια 2003, σ. 92.
(3) Αντίγραφο του Καταστατικού της Χ.Ε.Ο.Β. µου παραχώρησε ο κ. Γιώργος Λιόλιος, τον οποίο ευχαριστώ και από τη θέση αυτή.
(4) Γεωργίου Χ. Χιονίδη, Σύντοµη ιστορία του χριστιανισµού στην περιοχή της Βεροίας, Βέροια 1961, σσ. 31 – 32.
(5) Παύλου Δ. Πυρινού, Ιστορία του προσκοπισµού στη Βέροια, τ. Α΄, Βέροια 1990, σ. 22. – ο ίδιος, Βεροιώτικα Σηµειώµατα, Βέροια 2009
(6) Περί του έργου του Γεωργίου Κ. Γουδή βλ. και Εφηµερίδα Βέροια, αρ. φύλ. 76, 09/02/1974, (Ανωνύµου συγγραφέως µε το ψευδώνυµο Βεροιώτης) καθώς και Εφηµερίδα Βέροια, “Η Χριστιανική Ένωσις”, αρ. φύλ. 81, 16/03/1974, σ. 2.
(7) Αναστασίου E. Χριστοδούλου, Ιστορία της Βεροίας, Βέροια 1960, σσ. 132-134.
(8) Κωνσταντίνου E. Τσιάκα, Γεώργιος Παυλίδης – Α΄ Μητροπολίτης Νικαίας, Αθήνα 2002.
(9) Αρχείο Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Φάκελος Μητροπολιτών Βεροίας, (λυτά έγγραφα).
(10) Χαλκιά, ό.π., σ. 92.