Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΝΑΟΥΣΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση (1821 – 2021) το Δ.Σ. της Ε.Μ.Ι.Π.Η. στην 6/2020 συνεδρίασή του αποφάσισε να προκηρύξει μαθητικό διαγωνισμό με τίτλο «Η επανάσταση στη Μακεδονία – Νάουσα. 200 χρόνια μετά», σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας.
Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές των δημοτικών σχολείων της Ημαθίας και πιο συγκεκριμένα στους μαθητές των τάξεων Γ΄ έως Στ΄ Δημοτικού.
Σκοπός του διαγωνισμού είναι οι μαθητές να έλθουν σε επαφή με την ιστορία του τόπου, να γνωρίσουν τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στη Μακεδονία και ειδικότερα στη Νάουσα κατά την επανάσταση των κατοίκων της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, να συνειδητοποιήσουν τη σημασία τους για την καθημερινή ζωή των κατοίκων της εποχής καθώς και για την ιστορική εξέλιξη μέχρι την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού.
Με αφορμή τα παραπάνω οι μαθητές που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό καλούνται ανάλογα με το ηλικιακό του επίπεδο:
ΟΡΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
Συμμετοχές
α) Μαθητές Γ΄ – Δ΄ Δημοτικού: Παραγωγή καλλιτεχνικού έργου (ζωγραφική, κολάζ με θέμα το οποίο σχετίζεται με το διαγωνισμό και μπορεί να αναδεικνύει πρόσωπα, μάχες, ενέργειες των αγωνιστών, τοπία κ.τ.λ.)
β) Μαθητές Ε΄ – Στ΄ Δημοτικού: Παραγωγή γραπτού ή ποιητικού λόγου ή καλλιτεχνικού έργου με ή χωρίς τη χρήση ψηφιακών μέσων ή συνδυασμός και των δύο (παραγωγή γραπτού δοκιμίου ή ποιήματος μέσω του οποίου παρουσιάζονται πτυχές του ιστορικού γεγονότος, όπως τις αντιλαμβάνονται οι μαθητές, παρουσιάζεται η οπτική των μαθητών για το επαναστατικό κίνημα και τις συνέπειές του στη μετέπειτα εξέλιξη της οθωμανικής κυριαρχίας έως την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού, εκφράζονται τα συναισθήματα των μαθητών για τον απελευθερωτικό αγώνα και τη θυσία των Ελλήνων συντοπιτών τους κ.ά. ή ζωγραφική ή κολάζ με ή χωρίς τη χρήση ψηφιακών μέσων και θέμα το οποίο σχετίζεται με το διαγωνισμό και μπορεί να αναδεικνύει πρόσωπα, μάχες, ενέργειες των αγωνιστών, τοπία κ.τ.λ.).
Για την αξιολόγηση των έργων των συμμετεχόντων συνίσταται από την Ε.Μ.Ι.Π.Η. ειδική πενταμελής κριτική επιτροπή αποτελούμενη από δύο μέλη του Δ.Σ της Ε.Μ.Ι.Π.Η., δύο εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και έναν καλλιτέχνη με καταγωγή από την Ημαθία και συγκεκριμένα από τους: α) Ολυμπία Μπέτσα – Γραμματέα Ε.Μ.Ι.Π.Η., π. Αθανάσιο Βουδούρη – Μέλος Ε.Μ.Ι.Π.Η., Εμμανουήλ Ξυλοφόρο – Εκπαιδευτικό ΠΕ 70, Αικατερίνη Αναστασίου – Εκπαιδευτικό ΠΕ 08 και Βίκυ Παπατζίκου – Γκαλερίστα.
Αποστολή συμμετοχών
Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να συμπληρώσουν την ειδική φόρμα και να επισυνάψουν το αρχείο της συμμετοχής τους στο διαδικτυακό τόπο www.emipi.gr μέχρι την 31η Μαΐου 2021
Αποτελέσματα – Διακρίσεις
Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού θα προκύψουν μετά από συνεδρίαση της κριτικής επιτροπής και θα ανακοινωθούν τη Δευτέρα 14 Ιουνίου 2021 και τα έργα που θα βραβευτούν θα παρουσιαστούν σε ειδική εκδήλωση.
Από κάθε κατηγορία θα βραβευτούν δύο συμμετοχές και οι διακριθέντες θα λάβουν τα εξής έπαθλα:
α)Μαθητές Γ΄ – Δ΄ Δημοτικού:
- 1ο Βραβείο: 1 Tablet
- 2ο Βραβείο: Ασύρματα ακουστικά
β) Μαθητές Ε΄ – Στ΄ Δημοτικού:
- 1ο Βραβείο: 1 Tablet
- 2ο Βραβείο: Ασύρματα ακουστικά
Επιπλέον, όλοι οι συμμετέχοντες θα λάβουν επετειακό αναμνηστικό δώρο για τη συμμετοχής τους στο διαγωνισμό.
Για τη διευκόλυνση των ενδιαφερομένων επισυνάπτονται:
α) κείμενο στο οποίο παρουσιάζεται το ιστορικό πλαίσιο της επανάστασης στην περιοχή, το οποίο θα αποτελέσει το έναυσμα για την παραγωγή γραπτού ή καλλιτεχνικού έργου από πλευράς των μαθητών.
β) έντυπο αίτησης – υπεύθυνης δήλωσης προς την Ε.Μ.Ι.Π.Η. για τη συμμετοχή των παιδιών στο διαγωνισμό.
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΝΑΟΥΣΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Πέρα από τα γνωστά επαναστατικά κινήματα στις περιοχές της Νότιας Ελλάδας, σημαντικές προσπάθειες για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού οργανώθηκαν και στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας. Από αυτές σημαντικότερες κρίνονται αυτές που εξερράγησαν στις περιοχές της Χαλκιδικής, του Ολύμπου και του Βερμίου και αυτό γιατί τα συγκεκριμένα κινήματα συνέβαλαν στην απασχόληση σημαντικού αριθμού οθωμανικών δυνάμεων και με αυτόν τρόπο στην εδραίωση της Επανάστασης στη Νότια Ελλάδα.
Παρακάτω παρατίθεται συνοπτικά το ιστορικό της επανάστασης στην περιοχή της Νάουσας.
Η απόφαση και οι προετοιμασίες για την ιστορική στιγμή της κήρυξης της Επανάστασης στη Νάουσα λήφθηκαν στο μοναστήρι της Παναγίας Δοβρά, όπου συναντήθηκαν οι οπλαρχηγοί και άλλοι αγωνιστές από διάφορα μέρη της Μακεδονίας. Η Επανάσταση κηρύχτηκε την Κυριακή της Ορθοδοξίας, 19 Φεβρουαρίου (3 Μαρτίου), του έτους 1822, στο ναό του Αγίου Δημητρίου, από τον αρχιμανδρίτη Γρηγόριο, ο οποίος ευλόγησε τα όπλα των αγωνιζόμενων και τους ενίσχυσε με ενθαρρυντικά λόγια. Στο κίνημα της Νάουσας ο Ζαφειράκης αναγορεύτηκε πολιτικός αρχηγός της Επανάστασης, είχε δηλαδή την ευθύνη να παίρνει αποφάσεις για το μέλλον και την πορεία των ενεργειών που θα ακολουθούσαν και ο Καρατάσος γενικός στρατιωτικός αρχηγός έχοντας στη δικαιοδοσία του όλες τις στρατιωτικές δυνάμεις του Βερμίου.
Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους των επαναστατών ήταν η κατάληψη της Βέροιας, γι’ αυτό οι επαναστάτες επέλεξαν για ορμητήριό τους τη Μονή Παναγίας Δοβρά, την οποία είχαν καταλάβει αμέσως μετά την κήρυξη της επανάστασης ο Καρατάσος με άλλους αγωνιστές και εγκατέστησαν εκεί το στρατηγείου του αγώνα. Ο Καρατάσος διέταξε να επιτεθούν οι δυνάμεις του στις 21 Φεβρουαρίου του 1822 για να καταλάβουν τη Βέροια. Η προσπάθεια απέτυχε υπό την πίεση πολυάριθμου τουρκικού στρατού. Μετά την αποτυχημένη επίθεση στη Βέροια ο γέρο-Καρατάσος με 250 περίπου πολεμιστές οχυρώθηκαν και πάλι στο μοναστήρι της Παναγίας Δοβρά και από εκεί αντιμετώπισαν επιτυχημένα πολυάριθμο τουρκικό στρατό στις 12 και 13 Μαρτίου 1822. Η μάχη διήρκεσε αρκετές ώρες και η φθορά που προκλήθηκε στις εχθρικές δυνάμεις ήταν μεγάλη. Αργά το βράδυ, Καρατάσος αποφάσισε να αποχωρήσει από το μοναστήρι εκμεταλλευόμενος την κούραση των εχθρικών στρατευμάτων. Όταν ο Τούρκος επικεφαλής αντιλήφθηκε την εκκένωση του μοναστηριού από τους επαναστάτες διέταξε το στρατό του να εισβάλει στο μοναστήρι, να το λεηλατήσει και να το κάψει. Από τη μανία τους δεν γλύτωσε και ο ηγούμενος του μοναστηριού Γεράσιμος, τον οποίο πήραν μαζί τους και τον οδήγησαν αιχμάλωτο στη Βέροια και λίγες ημέρες αργότερα κρεμάστηκε σε κεντρικό πλάτανο της πόλης μαζί με άλλους προκρίτους, για παραδειγματισμό, με την κατηγορία της συμμετοχής σε επαναστατικό κίνημα και της υπόθαλψης των επαναστατών. Επίσης, διέταξε τη λεηλασία και την πυρπόληση χωριών και μοναστηριών του Βερμίου και των Πιερίων, ενώ οι κάτοικοι των χωριών πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Θεσσαλονίκης.
Η ήττα των τουρκικών δυνάμεων στις προηγούμενες συμπλοκές εξόργισε τον αρχηγό τους Εμπού Λουμπούτ πασά, ο οποίος ηγήθηκε προσωπικά της εκστρατείας για την κατάληψη της Νάουσας. Οι πρώτες επιθέσεις των εχθρικών στρατευμάτων δεν απέφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τελικά, ο αρχηγός της στρατιάς Λουμπούτ πασάς, αποφάσισε να επιτεθεί στην πόλη από διάφορα σημεία ταυτόχρονα και ύστερα από σκληρές μάχες οι Οθωμανοί κατέλαβαν την πόλη στις 18 Απριλίου 1822. Ακολούθησαν σφαγές, ατιμάσεις, λεηλασίες, πυρκαγιές κ.ά. Συνολικά, πάνω από 2.000 Ναουσαίοι έχασαν τη ζωή τους, μη θέλοντας να αλλαξοπιστήσουν και να υποταγούν στο θέλημα του κατακτητή. Επίσης, δεκατρείς Ναουσαίες με τα παιδιά τους προτίμησαν να πέσουν στα νερά της Αράπιτσας προκειμένου να μην ατιμαστούν από τους Οθωμανούς. Τέλος, πολλοί ήταν οι αιχμάλωτοι, οι οποίοι οδηγήθηκαν αρχικά στη Βέροια και ακολούθως στη Θεσσαλονίκη, όπου φυλακίστηκαν και υπέστησαν βασανιστήρια και μαρτυρικό θάνατο.